Evropljani treba sami sebe da krive za svoje industrijske i strateške neuspjehe.

BERLIN – Zahladnilo je u Evropi, ekonomija dotiče dno, i njeni stanovnici gube strpljenje. Postoji samo jedan odgovor: Amerika je kriva.

Upiranje prstom preko Atlantika je već dugo omiljena diverzantska taktika evropskih političkih elita, kada stvari postanu nepredvidive na Kontinentu.

Da li je to rat u Ukrajini (Vašington nije trebao širiti NATO), prirodne katastrofe (previše američkih SUV vozila utiče na klimatske promjene) ili izumiranje francuskog jezika kao sredstva komunikacije (šund Holivud), neminovni krivac je Amerika.

U najnovijem nastavaku ove duge tradicije, evropski zvaničnici pokušavaju da okrive pohlepne Amerikance za trenutnu paniku na Kontinentu, optužujući ih za stavljanje moćnog dolara über alles (iznad svih), ponirući toliko nisko da oni (Amerikanci) čak imaju korist od rata u Ukrajini.

“Činjenica je, ako trezveno sagledate, da država koja najviše profitira od ovog rata su Sjedinjene Države, zato što oni (trenutno) prodaju više gasa po višim cijenama, i zato što prodaju više oružja”, planuo je viši evropski zvaničnik mojim kolegama iz “Politika” prošle sedmice.

Trezvenost, ipak, nije atribut koji se može zasigurno pripisati anonimnom zvaničniku.

Ako ostavimo po strani činjenicu da bi Ukrajina kolabirala prije više mjeseci da se Sjedinjene Države nisu uključile, direktan uticaj ruskog rata u vidu prodaje prirodnog gasa i oružja, na američku, 26 triliona dolara vrijednu ekonomiju, je kap u čaši.

S jedne strane gledajući, Sjedinjene Države izvoze manje od 10% svoje proizvodnje prirodnog gasa. 2021. godine, vrijednost tog izvoza je iznosila oko 27 milijardi dolara. Dok su Evropljani razumljivo uzrujani što su njihove cijene gasa 4 puta više od onih u Sjedinjenim Državama, niko im nije rekao da postanu zavisni od ruskog gasa ili da ugase sasvim ispravne nuklearne elektrane (čak im je Vašington godinama govorio da ne rade to).

Optužbe na račun ratnog profiterstva su ništa manje šuplja priča. Većina od 30 milijardi dolara vojne pomoći Sjedinjenih Država Ukrajini je donirana.

Dok američki dobavljači vojne opreme imaju korist od trošenja zaliha i od jače potražnje za oružjem među NATO saveznicima, tako bi isto i njihove evropske kolege trebale imati.

Ali tu leži začkoljica: Evropske firme bi trebale imati korist koliko i američke, ali one nemaju. Glavni razlog je što Evropa nije dovoljno uložila u odbrambenu industriju.

Skorašnja odluka Njemačke da kupi američke F-35 lovce je, na primjer, vođena jednostavnom činjenicom da nemaju alternativu u Evropi. Plan Francuske, Njemačke i Španije da razviju “budući vazdušni borbeni sistem” je najavljen 2001. godine ali još čeka da se pomjeri sa mrtve tačke usled konstantnih unutrašnjih razmirica.

Politički otpor prema izvozu oružja u više evropskih država je još više iznenadio vojnu industriju tog regiona.

Uzmimo za primjer Leopard 2, glavni borbeni tenk koji je napravljen od strane njemačkog Kraus Mafeja (Krauss-Maffei) i koji se smatra jednim od najboljih na svijetu. Uprkos svojoj reputaciji, Nijemci su “izgubili” od Južne Koreje kada je NATO saveznik Poljska nedavno naručila skoro 1000 novih tenkova od njih. Prema osobi koja je bila upućena u odluku da (Njemačka) blokira prodaju borbenih vozila i tenkova koji su povučeni iz upotrebe Ukrajini, cijena je bila jedan faktor, a politička nesigurnost drugi, citirajući odluku Berlina.

Glavni bauk za Evropu ovih dana kada je riječ o Sjedinjenim Državama predstavlja niz ekoloških (energetskih) mjera Bajdenove administracije od kojih će profitirati američke kompanije.

Jedan od glavnih prioriteta francuskog predsjednika Emanuela Makrona tokom posjete Vašingtonu ove sedmice će biti smanjenje provizija po Aktu Za Smanjenje Inflacije (IRA), koji predstavlja legislativnu inicijativu koja pokriva sve od klime do zdravstva. Evropski zvaničnici odluku opisuju kao reinkarnaciju Smut-Hovli akta (Smoot-Hawley Act), koja predstavlja set carinskih mjera predstavljen 1930. godine u Vašingtonu, za koje istoričari tvrde da su pogoršale Veliku Depresiju.

Evropljani strahuju da izdašne “Napravljeno u Sjedinjenim Američkim Državama (Made in U.S.A.)” subvencije, potkopavaju njihovu industriju i prijete da prerastu u trgovinski rat.

Neprijatna istina je, ipak, da Evropljani imaju poteškoće da natjeraju svoje kompanije da ulažu “kod kuće” zato što su vlade stavile akcenat na pomoć domaćinstvima umjesto da su pomogle industriji da pregrmi krizu.

“Evropa nije konkurentna na mnogim poljima, pogotovo kada je riječ o troškovima struje i gasa”, iskren je Tomas Šafer (Thomas Schafer), direktor Folksvagena, na temu industrijske politike u objavi na društvenim medijima.

“Ako ne uspjemo ubrzo da smanjimo cijene energije u Njemačkoj i Evropi, onda će investicije u proizvodnju koja zahtjeva veliku količinu energije, ili u fabrike za proizvodnju akumulatora u Njemačkoj a i širom Evrope, biti neizvodljive”, rekao je. 

Ipak, ako pitate nekoga iz vlade u Berlinu šta je ono što zaista koči njemačku ekonomiju ovih dana dobićete jasan odgovor.

“Sjedinjene Države sprovode masivnu industrijsku politiku sa protekcionističkim tendencijama”, rekao je za “Svijet” (Die Welt), Lars Klingbajl (Lars Klingbeil), jedan od predsjednika partije socijaldemokrata kancelara Olafa Šolca. “ Američka ekonomska politika ne bi trebala biti usmjerena protiv nas Evropljana.”

Tužna realnost je da Bajdenova administracija vjerovatno nije ni razmišljala o Evropi kad je donosila odluku o subvencijama.

Sama ta činjenica govori Evropljanima da razmisle prije nego nešto kažu.

Nije stvar u tome da li je Sjedinjenim Državama stalo do Evrope ili ne, već da im nije stalo toliko koliko bi Evropljani voljeli da vjeruju da jeste.

Kada smo kod inovacija, Evropa je pustinja. Ne postoji evropski Epl (Apple), Gugl (Google) ili Tesla. Šta više, Teslina tržišna vrijednost je četiri puta veća od kompletne njemačke auto industrije.

Zato nije teško zaključiti da igra u kojoj je Evropa tužibaba u stvari nešto drugo – zavist.

Uprkos američkoj podijeljenosti, država nikad nije bila jača po pitanju vojne ili ekonomske moći.

Evropa, s druge strane, je postala zavisna o Sjedinjenim Državama više nego što je bila za vrijeme Hladnog rata, situacija koja raspiruje ozlojeđenost i igru tužibabe.

Knjiga pod naslovom “Ami, vrijeme je da ideš! (Ami, It’s Time to Go)” je u Njemačkoj postala bestseler. Ami je njemački sleng za Amerikance. Autor je Oskar Lafontajn (Oskar Lafontaine), bivši ministar finansija koji je nekad vodio socijaldemokrate prije nego što je napustio partiju.

“Moramo se osloboditi američkog starateljstva” piše Lafontajn i opisuje Ameriku kao korijen sveg zla, dodajući kako Evropa mora krčiti svoj put.

Sudeći po prošlom vijeku, Evropljani bi bili mudri da ga ignorišu i da prihvate da su oni jedini krivci za svoju trenutnu slabost.

Prevod: Aleksandar Ostojić

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.