14 tačaka Vudroa Vilsona predstavljaju smjernice, tačnije ideju ovog velikog čovjeka, liberalnog internacionaliste, na osnovu koje bi se kreirao novi svjetski poredak nakon Prvog svjetskog rata. Nama svakako najzanimljivija je ona koja pominje pravo naroda na samoopredjeljenje i ona koja sugeriše da Srbiji treba dati siguran i slobodan pristup moru, kao i međunarodne garancije političke i ekonomske nezavisnosti. Pored tih 14 tačaka, Vilson se zalagao za osnivanje Lige naroda, organizacije čiji je primarni cilj kolektivna bezbjednost, a  koja je idejna preteča Ujedinjenih nacija. Svijet do tad nije poznavao jednu takvu organizaciju koja bi institucionalno-pravno rješavala sukobe između naroda i država, jer se sistem bezbjednosti ogledao kroz sirovi balans snaga i klasične saveze između država.14 tačaka su marginalizovane od strane Engleske i Francuske, čiji je primarni cilj bio da povrate teritorije, i natjeraju Njemačku da plati svu ratnu odštetu, pa je na kraju potpisan Versajski sporazum. Važnost Senata Sjedinjenih Američkih Država, a koji su upravo izgubili aktuelni Republikanci porazom u Džordžiji, možemo da vidimo i kroz ovaj istorijski primjer, gdje Vilson nije naišao na podršku u Senatu Kongresa SAD po pitanju Lige naroda, i doživio je težak poraz. Po riječima Dragana Simića, bez želje da napravi ustupke po pitanju koncepta Lige naroda, zbog čega nije dobio aklamaciju u Senatu, on je “svijet lišio, prvog, najobuhvatnijeg po članstvu, institucionalizovanog sistema kolektivne bezbjednosti”. Ipak, njegove zasluge za opšte dobro čovječanstva su nemjerljive. Vilson je, proročki, sugerisao da ako se Amerika ne uključi u Ligu naroda, da će već sledeća generacija ići u rat. TEKST SE NASTAVLJA NAKON VIDEO OGLASA

Nekim slučajem, isti broj prioriteta, 14, a možemo ih nazvati i 14 tačaka, doduše malo manje istorijski bitnih kao ovih gorepomenutih, predstavlja postepene reforme neophodne prije otvaranja pregovora o pristupu EU. Kad to uzmemo u obzir, sam ulazak u EU izgleda tako daleko, da ga možemo sarkastično porediti sa pozicijom “zamjenik pomoćnika državnog sekretara” kao hijerarhijski rang u Stejt Dipartmentu. Imate osjećaj da nikad ne možete postati Državni sekretar, jer ima toliko stepenika, odnosno zamjenika pomoćnika, ili obrnuto. Shvatate poentu. Elem, te reforme obuhvataju područja demokratije i funkcionisanje institucija, vladavine prava, osnovna prava, i reformu javne uprave. Same reforme zadiru duboko, i pored zvaničnih zahtjeva postoje i oni nezvanični. Uzmimo u obzir i da je BiH jedna neuređena država, čiji Ustav, koji je proizašao iz Dejtonskog mirovnog sporazuma, nije imao za cilj funkcionalnost – već prekid ratnih sukoba. To nas vodi do pitanja da li će BiH ikada biti u mogućnosti da uradi reforme nametnute od strane EU, za koje nisam siguran da su mogle da ispune Bugarska, Rumunija, na kraju krajeva sve države istoka EU. Ali one su uhvatile voz, koji nijedna od zemalja Zapadnog Balkana nije uspjela do sad.

Evropska unija nije ono što je bila, i suočava se sa nikad više izazova i podjela. Samo njeno proširenje ne zagovara jedan od lidera EU, francuski predsjednik Emanuel Makron, koji se zalaže za novi tip evropske političke zajednice, gdje umjesto šargarepe nudi “evropske vrijednosti”. Kada je govorio o konceptu te zajednice, spominjao je Ukrajinu kao primjer, gdje je rekao : “Čak i ako joj sutra dodijelimo status kandidata, svi savršeno dobro znamo da proces da joj se omogući da se pridruži zaista potrajao nekoliko godina, vjerovatno nekoliko decenija.”

Tako da, zamolićemo zvaničnike da kad dobijemo status kandidata, da ne bude nekog velikog slavlja i pompe.  Možete eventualno pustiti Cecu i onu pjesmu koja kaže:

“Na početku i na kraju ti
a u pauzi jedna decenija…”

Biće dobro ako bude samo jedna.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.