Sjedinjene Američke Države su dugo godina bile najpouzdaniji partner Sjedinjenih Država na Bliskom Istoku, kupujući od njih milijarde dolara naoružanja. Odnosi su zahladnili prilikom ubistva američkog novinara saudijskog porijekla, Džamala Kašogija, u konzulatu u Istanbulu, za koje je Vašington optužio Rijad, i kada su članice organizacije OPEC Plus, sa Saudijskom Arabijom na čelu, odbile da povećaju proizvodnju nafte. Amerika zabrinuto gleda na, prema riječima kineskog ministra spoljnih poslova, “najveću diplomatsku aktivnost između Kine i zemalja arapskog svijeta od osnivanja Narodne Republike Kine”, zbog toga što to znači manje kupovine američkih dobara, ali najprije zbog bezbjedonosnih pitanja koja se otvaraju dolaskom telekomunikacijskog konglomerata Huawei, koji se nalazi pod američkim sankcijama. TEKST SE NASTAVLJA NAKON VIDEO OGLASA

Dolaskom na vlast de facto vladara Muhameda ibn Salmana 2017. godine, počelo je udaljavanje od američke zavisnosti, koje je iskoristila Kina i postala najveći trgovinski partner Saudijske Arabije. Trgovinska saradnja između dvije države je porasla sa 4 milijarde dolara 2001, na 60 milijardi dolara 2020. Saudijska Arabija je počela da traži i druge partnere jer su mišljenja da područje Persijskog zaliva više nije top prioritet Sjedinjenih Država, da su SAD svjetska sila koja gubi prevlast u sve više multipolarnom svijetu, i da gube centralno mjesto na međunarodnoj pozornici. Takođe, Kinezi im neće držati pridike o ljudskim pravima, kao što su to radile Sjedinjene Države. Njujork tajms navodi riječi diplomatskog savjetnika predsjednika Ujedinjenih Arapskih Emirata koji kaže da je “Kina postala centralni ekonomski igrač, centralni igrač po pitanju tehnologije, i veoma bitan politički faktor”.

Kina se savršeno uklapa u saudijsku agendu Vision 2030, koja strateški pokušava da Saudijsku Arabiju oslobodi od zavisnosti za naftom, jer svijet teži ka eliminaciji zavisnosti od fosilnih goriva. Kineske kompanije će biti uključene u mega-projekte iz oblasti informacionih tehnologija, zelene energije, infrastrukture, industrijalizacije, kojom Saudijska Arabija planira da diversifikuje svoju ekonomiju.

Kineski lider se sastao i sa liderima Katara, Egipta, Tunisa, Kuvajta, Džibutija, Somalije, i predstavnicima Alžira, Sudana, Iraka, Maroka i Libana. Zemlje Zaliva, ali i druge, gledaju na Kinu kao zemlju u usponu, koja ne šalje zahtjeve, ne uslovljava, ne zadire unutrašnja pitanja, za razliku od Zapada, koji po običaju dosta važnosti daje ljudskim pravima, političkoj ideologiji, demokratiji. Kineska spoljna politika uključuje decenijski dugo stanovište o Pet principa mirne koegzistencije, koji podrazumijevaju ne mješanje u unutrašnja pitanja, stavlja naglasak na suverenitet, i takav pristup je atraktivan malim zemljama, koje energično brane svoj suverenitet. Kina je svaki put koristila pravo veta u Ujedinjenim nacijama kada smatra da je narušen suverenitet neke države.

Zemlje u razvoju su u središtu pažnje sve ambicioznije Kine po pitanju spoljne politike. Ona u tim zemljama sve više pokušava da pojača i svoju meku moć. Si često naglašava da jedinstvena istorija kojom je kineski narod nadaren im dozvoljava da postanu globalna kulturna sila. Realnost je, ipak, da je ona daleko od toga da predstavi “kineski model” kao model globalizacije meke moći.

Kada sagledamo ukupnu sliku, Kina je ekonomski i politički aktivna na globalnom nivou kao nikad do sad. Ono što je veoma bitno, ona ne teži vojnom intervencionizmu, za razliku od svih drugih velikih igrača.  Ako je do skora bila nekolonijalni vođa u multipolarnoj Aziji, ona će sigurno da postane jedan od lidera u budućem, multipolarnom, svjetskom poretku.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.