U BiH su nedavno zvanično počeli razgovori u vezi sa nabavkom i uvođenjem nove opreme za glasanje, koja bi, prema planu, trebalo da bude u funkciji već na opštim izborima 2026. godine. Međutim, sve što se događa nagovještava i mogućnost da skeneri prvi put budu upotrijebljeni tek 2028, s obzirom na probleme sa kojima se nadležni suočavaju u startu. TEKST SE NASTAVLJA NAKON VIDEO OGLASA

CIK je imenovao i Koordinacioni tim u kojem je 20 osoba iz institucija na nivou BiH. I sami su u više navrata istakli da je pred njima veoma izazovan period u vezi sa uvođenjem specifičnih tehnologija, za šta je "pronađeno" 112,5 miliona KM, jer je sve počelo znatno kasnije nego što je planirano.

Proces uvođenja tehnologija je višegodišnji projekat kapitalnog ulaganja i digitalizacije izbornog procesa 2025-2028, a ove godine je planirana nabavka uređaja za biometrijsku identifikaciju birača i optičkih skenera za automatsko prebrojavanje glasački listića te licenci.

U CIK-u su naveli da će za pojedine nabavke biti raspisivan međunarodni tender, za čiju realizaciju je potrebno do tri mjeseca u idealnim uslovima, ali ne kriju da će eventualno ulaganje žalbi uticati na dužinu postupka.

U Komisiji su, s druge strane, potvrdili da su objavili informativne javne pozive za izborne tehnologije i skladišni prostor. U saopštenju koje je u subotu poslato iz CIK-a navode da su, u skladu sa Planom javnih nabavki za nabavku specifičnih izbornih tehnologija, koji je usvojen 18. septembra, objavili dva javna poziva za dostavljanje informativnih ponuda.

Jedan poziv se odnosi na nabavku specifičnih izbornih tehnologija, a drugi na zakup skladišnog prostora zatvorenog tipa.

- Cilj poziva je prikupljanje detaljnih informacija o stanju na tržištu, da bismo mogli pripremiti službene javne pozive koji su u skladu s tržišnim mogućnostima, ali i potrebama izbornog procesa - pojasnili su u CIK-u.

Rok za dostavljanje ponuda za nabavku izbornih tehnologija, koje treba da sadrže podatke o funkcionalnostima, karakteristikama, roku isporuke, održavanju, obuci za korišćenje i okvirnim cijenama, je 15. oktobar, a one o potencijalnim skladištima čekaju do 20. ovog mjeseca.

Na tehnologije i prostor su ukazali u godišnjem planu za narednu godinu.

- S obzirom na to da je za naredne opšte izbore 2026. predviđena nabavka i primjena specifičnih izbornih tehnologija (uređaji i oprema za oko 5.500 biračkih mjesta) rješavanje pitanje adekvatnog prostora za skladištenje izborne opreme je od prioritetne važnosti - kazali su u CIK-u.

Podsjetili su i na to da se o kupovini, odnosno izgradnji objekta skladišta za smještaj izbornog materijala i opreme diskutovalo krajem 2015. i da je tada nadležna služba Savjeta ministara dobila zadatak da to riješi, ali taj zaključak još nije sproveden.

- Iz budžeta institucija BiH su za potrebe skladištenja izbornog materijala od 2003. do kraja aprila 2025. godine izdvojena više od 2,2 miliona maraka - istaknuto je u planu rada CIK-a za narednu godinu, gdje su potvrdili da su, ipak, nedavno dobili zadatak da sačine idejni projekat objekta te procjenu finansijskih rokova i troškova.

CIK-u, s druge strane, ne ide na ruku ni činjenica da Savjet ministara nije podržao prijedlog pravilnika o unutrašnjoj organizaciji komisije, tako da nisu dobili saglasnost za novo zapošljavanje, koje je neophodno, tvrde, da bi nove tehnologije bile primijenjene na izborima 2026. godine.

Brojke

Dio planiranih troškova za 2026. (u miliona KM)

110,5

Uvođenje specifičnih tehnologija

24,2

sprovođenje opštih izbora                 

2        

trajno rješavanje skladišnog prostora 

Stavovi

Uvođenje novih tehnologija, prvenstveno skenera u domaći izborni sistem, godinama je predmet opsežnih rasprava, bez potrebne političke podrške.

S druge strane je Kristijan Šmit iz fotelje visokog predstavnika u BiH, a kojeg Srpska ne priznaje, jer nije imenovan u skladu sa procedurama koje su na snazi u Savjetu bezbjednosti UN, počeo još lani sa nametanjem izmjena i dopuna Izbornog zakona BiH koje su omogućile sprovođenje pilot-projekata i upotrebu moderne opreme.

Tako su nove tehnologije prvi put, a kroz donacije, primijenjene lani u oktobru kroz četiri pilot-projekta na dan izbora na više od 450 biračkih mjesta, a odnosile su se na identifikaciju birača, skenere i video-nadzor.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.