Ubijeno je najmanje 27 osoba, a 800 je povrijeđeno, spaljeno je više od 1.000 srpskih kuća i uništeno 35 crkva i manastir. TEKST SE NASTAVLJA NAKON VIDEO OGLASA

Tokom nasilja na KiM ubijeno je 16 Srba, dok je 11 Albanaca život izgubilo u obračunu s pripadnicima međunarodnih snaga bezbjednosti.

Tokom svojevrsne "Kristalne noći" nad Srbima, kao i nad njihovom imovinom, svetinjama, hramovima i spomenicima, u martu 2004, sa Kosova i Metohije protjerano je 4.012 Srba iz šest gradova i devet naselja. Ni pet odsto protjeranih Srba nije se vratilo u svoja mjesta.

Neredi su se dogodili pred očima 38.000 vojnika KFORa iz 39 zemalja i 8.000 UNMIK policajaca, koji su bili zaduženi za bezbjednost svih koji žive na Kosovu, a uprkos tome, organizatori nisu kažnjeni, a i oni koji su direktno učestvovali osuđeni su na minimalne zatvorske kazne.

Pogrom je uslijedio nakon što su 16. marta 2004. mediji u Prištini javili da su se tri dječaka, kosovska Albanca, utopili u Ibru, u selu Čabra, kod Zubinog Potoka, i "da su dječaci bježali pred srpskim napadačima".

Sutradan, 17. marta, više hiljada kosovskih Albanaca prešlo je most na Ibru put sjevernog dijela Kosovske Mitrovice i napalo tamošnje Srbe.

Izvršili su napad na Srbe u nizu mjesta širom Kosova i Metohije, u Lipljanu, Obiliću, Zubinom Potoku, Lapljem selu, Čaglavici...

Zapaljena je, osim brojnih srpskih domova širom KiM, i Bogorodica Ljeviška u Prizrenu, kao i Bogoslovija i Saborna crkva Svetog Đorđa u tom gradu. Uništeni su Manastir svetih Arhangela i Crkva Svetog Spasa. Obje srpske crkve u Kosovu Polju su takođe zapaljene.

Iz UMNIKa su demantovali da su albanski dječaci stradali bježeći od Srba. Naveli su i da je nasilje na KiM unaprijed planirano, a komandant južnog krila NATOa nasilje je okarakterisao kao etničko čišćenje.

Pogromi su nastavljeni i sutradan, 18. marta. Napadi, paljenja i pljačke nastavili su se u Uroševcu, Plemetini, Ugljarima i Kosovskoj Mitrovici. Javljeno je da u mjestu Oblić više nema Srba. Zapaljene su i Crkva Svetog Save u Kosovskoj Mitrovici i Crkva Svetog Nikole u Prištini.

Ibrahim Rugova, u to vrijeme na poziciji predsjednika prištinskih institucija, pozvao je tada međunarodnu zajednicu da hitno donese odluka o nezavisnosti Kosova.

Derek Čepel, tadašnji portparol UMNIKa, objavio je 22. marta da su uhapšene 163 osobe zbog podmetanja požara, pljačke, ubistava i drugih krivičnih djela tokom, kako je rekao "međuetničkih" sukoba na Kosovu. Rečeno je da se pretpostavlja da je oko 51.000 osoba učestvovala u 33 pojedinačna događaja.

Pogrom albanskih ekstremista nad Srbima na KiM osudili su tada Savjet bezbjednosti UN, kao i EU. Devetnaest godina kasnije nema ni glasa o eventualnim novim detaljima istrage, a organizatori nisu otkriveni.

Petar Petković, direktor Kancelarije za Kosovo i Metohiju, izjavio je da ni 19 godina od jednog od najtežih masovnih zločina u novijoj evropskoj istoriji  martovskog pogroma nad srpskim narodom na Kosovu i Metohiji, ne samo da "su ostali uskraćeni za kažnjavanje odgovornih, već su svjedoci da je politička i društvena atmosfera iz koje je ovaj strašan događaj proistekao i dalje prisutna".

Kristofer Hil, američki ambasador u Srbiji, rekao je da je ono što se dogodilo 2004. godine "bilo užasno".

"Nasilje uništava mir i stabilnost", istakao je Hil.

Parastos za stradale u manastiru Gračanica u petak je služio episkop raškoprizrenski i kosovskometohijski Teodosije.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.